Een van de belangrijkste zaken in de hulpverlening is de communicatie met de achterban, met andere woorden hoe vertellen wij onze buurvrouw of buurman waar we mee bezig zijn en hoe laten wij aan iedereen zien waar wij als bestuur van de Stichting voor staan?

Vanuit de Woerdense kerken wordt al bijna dertig jaar hulp verleend aan mensen in Hongarije en Roemenië, later gevolgd door Oekraïne en Moldavië. Hoe kwam die hulp tot stand en wie zijn de ontvangers aan de andere zijde?

GESCHIEDENIS

We gaan eerst een stukje kerkgeschiedenis ophalen, te beginnen bij de Reformatie.

Na de Reformatie sloten veel vorstendommen in het westen van Europa zich aan bij de leer van Luther, verder naar het Oosten werd meer het Calvinisme beleden. De Duitse Keurvorsten streden echter om het Katholicisme weer in te voeren. Op kaarten uit het begin van de 17e eeuw is te zien dat er in het toenmalig Europa een aantal Calvinistische enclaves bestonden, te weten in Hongarije, Zwitserland, delen van Duitsland en uiteraard Nederland.

Werd in Nederland gevochten tegen de Spaanse Inquisitie, in Hongarije kreeg de z.g. contra reformatie, een tegenbeweging, geïnitieerd door de Habsburgse (R.K.) koningen voet aan de grond. De strijd was hevig en op een bepaald moment werd een aantal predikanten gevangen genomen en voor straf naar de galeien in de Middellandse zee gestuurd. Zij leden erbarmelijk onder deze dwang maar enkelen van hen werden in 1676 door onze admiraal Michiel de Ruijter bij de zeeslag van Syracuse van de galeien verlost. (Michiel de Ruijter sneuvelde in deze slag). Achter de kerk in Debrecen vindt u een klein monument, dat opgericht is als herinnering aan de bevrijding van deze 26 predikanten. Geen enkele Hongaarse predikant, die Holland bezoekt zal daarom een bezoek aan de Nieuwe kerk in Amsterdam, waar het graf van Michiel te vinden is, overslaan. Er ontstond op die manier een zekere band tussen de Calvinisten in Hongarije en die in Holland. Dit leidde ertoe, dat door de eeuwen heen verschillende Hongaarse predikanten een deel van hun opleiding volgden aan de theologische faculteiten in Nederland. Vanuit die verbondenheid werd vanuit Holland tijdens de Koude Oorlog hulp geboden aan Hongarije.

Het Hongarije van nu ziet er anders uit dan het Hongaarse koninkrijk dat liep van de Adriatische zee tot ver in Silezië. Onder invloed van de Habsburgse vorsten ontstond het latere Keizerrijk Oostenrijk-Hongarije. Tot en met Wereldoorlog I was de oppervlakte van Hongarije ongeveer 3 maal zo groot als nu en dus ook het aantal Hongaars sprekenden. Bij de vrede van Trianon (Juni 1920) werden bij wijze van straf door de geallieerden grote delen van Hongarije afgesplitst, 1.7 miljoen Hongaren naar Roemenië, 1.1 miljoen naar het huidige Slowakije, 0.6 miljoen naar het voormalige Joegoslavië. Daardoor komt het dat, zowel in Slowakije, Roemenië, Servië, Kroatië en Slovenië grote aantallen etnische Hongaren wonen. Alleen het huidige Roemenië telt momenteel al zo’n twee miljoen etnische Hongaren, velen van hen zijn Gereformeerd. Ook Oekraïne telt nog een Hongaarse minderheid.

Vanuit de Hervormde Gemeente Woerden kwam in het begin van de tachtiger jaren kleinschalige hulpverlening op gang. Via ds. Geluk en de familie Rohaan uit Zwolle werd de nood onder de Hongaarse bevolking van Roemenië onder onze ogen gebracht. Het repressieve beleid van Ceaucescu leidde er toe dat de Hongaarse identiteit in Roemenië zwaar werd onderdrukt. Vanuit Woerden werden medicijnen, kleding en voedingsmiddelen gebracht bij verschillende contactadressen in Hongarije, van daar uit werden de goederen door Hongaarse christenen gedistribueerd in Roemenië. Een deel van de hulp bleef achter in Hongarije, daarmee werden plaatselijke kerken gesteund, o.a. in Tokay, Oros, Nyertet en Nyírbator. Deze hulp kon in de loop van de negentiger jaren worden afgebouwd.

Na de Wende (december 1989) werd de Roemeense grens opengesteld en kon men beginnen met rechtstreekse hulpverlening. Verschillende organisaties in Woerden fuseerden hun activiteiten in het Oostblok in de Commissie “Woerden helpt Roemenië”. Aanvankelijk ongestructureerd, later door betere informatie over elkaars werk, onder meer vanuit een landelijke Stichting gecoördineerd, met meer regelmaat en structuur. Ook diverse omliggende plaatsen gingen meedoen en werd de Stichting “Roemenië onze zorg” opgericht om het werk tussen de verschillende plaatsen te coördineren.

De hulp vanuit de Woerdense kerken; de Hervormde Kerk, Gereformeerde Kerk en de Christelijke Gereformeerd Kerk richtte zich in aanvang op een enkele Roemeense kerkelijke gemeente, die van Tirgu Lapus, met als predikant ds. Mihaly Lugosi. De verdeling van de hulpgoederen geschiedde vanuit de plaatselijke kerk aan alle behoeftigen, ongeacht kerkelijke signatuur. Mede omdat de inkomsten van de verschillende acties, markt en winkel, toenamen kon de hulp worden uitgebreid in Roemenië o.a. in Sighetu, Tarlisua, Fizescu en Sieu.

Vanaf 1995 werd ook de Oekraïne in de hulpverlening betrokken en werd hulp verleend in Beregszász, Mezovari, Verboec en Fertösalmás. Het diaconaal centrum van de Hongaars Hervormde Kerk in Oekraïne is voor ons een centraal aanspreek en coördinatiepunt.

Omdat ook in Roemenië verschillende projecten konden worden afgebouwd is in 2010 besloten ons te richten op Moldavië. Via het centrale kantoor van de Baptisten Gemeenten in Moldavië is contact gelegd met kerken in Chisinau, Rezina en Soldanesti. In 2011 konden de eerste twee transporten geladen worden en werd verleend aan de bouw van een kerkelijk centrum. De in Rezina werkzame Hollandse Corinne Natic - Anbeek is ons daarbij behulpzaam.

In de loop van deze jaren moeten wij als Stichting regelmatig veranderen van locatie, nu zijn wij gevestigd op de Leidsestraatweg 132. Wij hopen voor een lange periode. Hier hebben wij ook weer een winkel en magazijn, noodzakelijk om inkomsten te verwerven en ter beschikking gestelde goederen op te slaan. Veel materiaal krijgen wij van scholen, instellingen en ziekenhuizen. In overleg met onze partners bekijken wij welk materiaal zij nodig hebben. Vooral ook kleding wordt nog veel verzonden. Omdat vetten essentieel zijn als aanvulling op de karige voeding, wordt in december een bedrag overgemaakt zodat olie, meel en andere producten lokaal aangeschaft kunnen worden.

Dank zij de hulp van velen in Woerden en daarbuiten kunnen wij ons, nog steeds broodnodige werk voortzetten in deze landen. Juist hier slaat de Europese crisis toe, zeker sinds de oorlog in Oekraïne begon. Levensmiddelen zijn veel duurder en schaars geworden, huren zijn meer dan verdubbeld waar de lonen niet gestegen zijn. Het werkloosheidspercentage bedraagt in Oekraïne en Moldavië soms wel 70%. Pensioenen zijn door de inflatie zeer ontoereikend geworden terwijl juist de voedselprijzen enorm zijn gestegen. Wij zijn naast God iedereen die meewerkt van harte dankbaar.